دانشمند جوانی که با استفاده از کنار هم قرار دادن تکه‌های بدن مردگان و اعمال نیروی الکتریکی، جانوری زنده به شکل یک انسان و با ابعاد اندکی بزرگ‌تر از یک انسان معمولی می‌سازد. موجودی با صورتی مخوف و ترسناک که بر همه جای بدنش رد بخیه‌های ناشی از دوختن به چشم می‌خورد. این موجود تا بدان حد وحشتناک است که همگان، حتی خالقش از دست شرارت‌های او فرار می‌کنند. هیولایی که که خالقش نیز نمی‌تواند آن را کنترل کند و خود مقهور آن می‌شود.

تأثیر داستان فرانکنشتاین به حدی بود که این کلمه به صورت مدخلی در فرهنگ لغات درآمده‌ است. در داستان، فرانکنشتاین سازنده‌ی موجود و مخلوق یک هیولا است. هیولا فقط هیولا است و هیچ اسمی ندارد، اما به مرور زمان آن هیولا به نام خالق خویش به فرانکنشتاین معروف شده‌ است. مخلوق ویرانگری که از اختیار آفریننده‌ی خویش نیز خارج شود و حتی خالقش قادر به مهار نیروی مخرب او نباشد.

شکل صحیح‌تر دیگری که رواج یافته‌ است «هیولای فرانکنشتاین» است. اما تأثیر هیولای فرانکنشتاین در سراسر دنیا به قدری زیاد بوده که اشخاص مختلف و نویسندگان گوناگونی از آن به عنوان شخصیت کتب خود استفاده می‌کنند.

بعضی‌ها معتقد هستند که این رمان باید به عنوان اولین نمونه رمان علمی تخیلی باشد زیرا برعکس رمان‌های قبلی که تنها نشانه‌های فانتزی دارند، قهرمان اصلی داستان به صورت عمدی به سمت ایجاد تجربه‌ای ترسناک و خلق فضایی تخیلی پیش می‌رود. بنابراین این کتاب تاثیر قابل توجهی بر ادبیات و فرهنگ عمومی و هم چنین داستان‌ها و فیلم‌های ژانر وحشت گذاشته است.

مری شلی (Mary Shelley) اولین نویسنده‌ای است که اصول و قوانین علمی را در داستان به کار برد و مبتکر ژانر ادبی علمی تخیلی در تاریخ ادبیات جهان است. هیولای فرانکشتاینی که شلی توصیف می‌کند، نمادی از انسان تنها و ترسان مدرن است که در دنیایی که هرروز با سفرهای اکتشافی تازه بزرگ و بزرگ‌تر می‌شود سرگردان رها شده است.

در دورانی که شلی زندگی می‌کرد علوم طبیعی به شکل سرسام‌آوری رو به پیشرفت و کشف حوزه‌های تازه بودند؛ کشفیاتی که چند سال بعد انقلاب صنعتی اروپا را رقم زد. بشر دوران کلاسیک و قرون وسطی را پشت‌سر گذاشته بود و دنیای تازه‌ای پیش رو داشت؛ جهانی که چیز زیادی از آن نمی‌دانست و به شکل کنترل‌ناپذیری رو به جلو حرکت می‌کرد.

مری شلی، برای اولین‌بار با خلق هیولایی که محصول علم بود و نیز با استفاده از مجهولات علمی، نوع ادبی جدید ”رمانتیک ترسناک علمی” را به وجود آورد؛ کاری که در آن زمان سابقه نداشت. از سوی دیگر فرانکنشتاین زمانی منتشر شد که بشر در آغاز راه پیشرفت‌های علمی و سرمست از باده‌ی علم بود. اما شلی از نخستین کسانی بود که بوی خطر را حس کرد و با انتشار فرانکنشتاین هشدار داد که علم تجربی گاهی نه تنها میوه‌های شیرینی به بار نمی‌آورد، بلکه چه بسا خود مایه‌ی عذاب دائمی بشر می‌شود. کتاب شلی بازتاب ترس انسان عصر اوست، ترس از علوم ناشناخته‌ای که اگر کنترل و مدیریت نشوند، فاجعه به بار خواهند آورد.

مری شلی، نویسنده‌ی این اثر، همسر شلی، شاعر بزرگ رمانتیک انگلیسی بود و رمان‌های دیگری نیز نوشت، اما فقط همین اثر او بود که شهرت ماندگار و عالم‌گیر یافت.

فرانکشتاین شهرت خود را بیش از هر چیز مدیون اقتباس‌های سینمایی خود است. اولین اقتباس سینمایی آن در سال 1910 توسط کمپانی ادیسون ساخته شد. این اقتباس 12 دقیقه طول داشت. اما اولین اقتباس مشهور از آن در سال 1931 با نقش آفرینی بوریس کارلوف و کارگردانی جیمز ویل ساخته شد. کارلوف با بازی در نقش هیولای فرانکشتاین در این فیلم به شهرت زیادی رسید. از روی این اثر بیش از 30 اقتباس سینمایی یا تلویزیونی ساخته شده‌ است.

جملاتی از متن کتاب

اگر کسی مثلا دوستی عاقل تر ، بهتر و دوست داشتنی تر از خودمان به ما کمک نکند تا نقص ها و ضعف های طبیعی مان را اصلاح کنیم ، موجوداتی ناقص و نیمه کامل می شویم .
هیچ چیز بیش از داشتن هدفی ثابت ، روح را آرامش نمی بخشد .

فروشگاه اینترنتی برساد