نقد و بررسی
کتاب امینه اثر مسعود بهنود ناشر نشر علم
اين كتاب ماجراي دختری اصفهانی و باهوش است به نام خاتون. او سواركاري و جنگاوري مي آموزد و سوگليِ حرمسراي عریض و طویل شاه سلطان حسین صفوی، پادشاه ضعيف النفس صفويه می شود. كتاب شرح زندگي اوست كه چگونه از دربار صفوي به ميان شمالي ها و تركمن ها رفته، بدل به امينه همسر “خانِ آشاقه باش” مي شود، دوران فروپاشی صفویه و سلطنت کوتاه نادرشاه افشار و کریم خان زند را پشت سر می گذارد و خود بعنوان مادربزرگِ آغامحمدخان قاجار، پايه گذار سلسله قاجار مي شود. روایتِ تاریخی-داستانیِ ۲۲۰ سال ایران (از اواخر صفویه تا پایان قاجار) به قلم روان و گیرای مسعود بهنود همراه با زندگینامه زنی که یکی از موثرترین شخصیت های آن دوران بوده است. امینه، مادربزرگِ آغامحمدخان قاجار که بنا به محاسبه ای تخمینی چهار هزار نفر از نوادگان او هم اکنون زنده اند. او به عنوان اولين سفير زن دنيا فعاليت مي كند، با ولتر ملاقات مي كند و با شخصيت منحصر به فرد خود در دربار بزرگترين كشورهاي دنيا توجه افراد را جلب مي كند. زنی روشنفکر که پیشرفت اروپائیان را از آن جهت می داند که قدر هنرمندان و متفکران خود را می دانند و آنرا با دانشمندان ایرانی در حجره های تنگ مقایسه می کند.”امینه” حوادث 220 سال گذشته ایران، حکایت مردان بزرگ و نیز بی کفایت را بیان می کند. مردان بزرگی که زنانی همچون کوه پشت سر دارند و در واقع همه از یک شیر زن هستند و کوته فکرانی همچون حاج میرزا آغاسی. شرح وقایع بزرگترین ظلمی که بر ایرانیان رفته را می خوانیم که همان قتلِ امیرکبیر بوده است و پشیمانی بی حاصل شاه را از اغفال نوازشگران تا لب گور بدنبال دارد.”امینه” پیش از آنکه داستان باشد، تاریخی است از دوران فروپاشی صفویه، و زمان کوتاه سلطنت نادرشاه افشار و کریم خان زند. و صد البته که تمام داستان نگاهی است به بانوانی که زمینه شکل گیری قاجاریه را فراهم آوردند و آن را دست به دست از خلال خونریزی ها، در بین خود برای مدت طولانی حفظ کردند. امینه تاثیر زنان باهوشی را نشان می دهد که از میان حرمسراهای شاهان قاجار برخاسته اند. اما اگر از عدم تطابق قصه با تاریخ بگذریم، در این کتاب درسهایی نهفته است. آنجا که امینه به اروپا میرود و تفاوت جایگاه زنان در جامعه اروپا را با جایگاه آنان در حرمسرای شاهی مقایسه میکند. آنجا که اعتقادات خرافی شاه سلطان حسین صفوی و اطرافیانش، چگونه باعث استیلای افغانان بر ایران و عقبافتادگی کشور میشود. و تفاوت فرمانروایان و شاهانی که از مشاوران خوب بهره میبرند و آنها که خود را از آن محروم میسازند. امینه در فرانسه داستان خونریزیهای “محمود افغان” در اصفهان را از زبان “حیدر بیک” برای ولتر تعریف میکند. او روایت میکند که حیدربیک در بین اجساد خونآلود خانوادهاش برای زنده ماندن خود را به مردن میزند. ولتر در عکس العمل به این داستان چند بار تکرار میکند: “انتخاب مرگ برای گریز از مرگ! زنده باد زندگی”. چه جمله زیبایی اگر دقیقتر به آن نگاه کنیم. اگر مرگ را فقط مرگ فیزیکی ندانیم. اگر در شرایط سخت امید را از دست ندهیم و مرگ را آرزو نکنیم، بلکه راه مبارزه با آن را جستجو کنیم. اگر صبر داشته باشیم. این چرخ زندگی است که میچرخد و هر طرف آن رنگی دارد.
فروشگاه اینترنتی کتاب برساد
0دیدگاه کاربران